Vliegtuigcrash Wijnandsrade op 24 september 1944
Halifax crash
In de nacht van 23 op 24 september 1944, steeg vanaf het Engelse vliegveld Melbourne om 19:25 uur de Halifax bommenwerper met serienummer MZ574 op met aan boord een bemanning die toebehoorde aan het zogenaamde No. 10 Squadron van de Royal Air Force (RAF). De bemanning bestond uit:
Piloot George Robert Graham Kite
Navigator Gordon Walter Chorley
Flight Engineer Joseph Norman McGiveron
Bomrichter Herbert John Maling
Wireless Operator Alexander Gray Thomas Saunders
Boordschutter Vivian Ivor Simmonds
Boordschutter Francis Patrick Mannion
De route die ze die avond vlogen was als volgt: Melbourne -> Clacton -> 50.40N 04.00 E -> target
Eenmaal aangekomen boven de Duitse stad Neuss werden de bommen gedropt en keerde de bommenwerpers via 51.16N 06.44E terug naar Engeland. Echter niet iedereen wist Engeland te bereiken want Halifax MZ574 werd boven Krefeld (D) aangevallen door een Duits jachtvliegtuig dat de bommenwerper vanaf de onderkant benaderde. Toen het Duitse jachtvliegtuig dichtbij genoeg was openden de Duitse bemanning hun boordgeschut en was de logge bommenwerper kansloos.
De brandstoftanks van Halifax MZ574 vlogen in brand en door de kogelregen raakte Wireless Operator Alexander Saunders zwaargewond. Piloot George Kite wist meteen dat ze niet meer terug konden vliegen naar Engeland en gaf iedereen het bevel om de brandende bommenwerper te verlaten met hun parachute. Vijf bemanningsleden konden het vliegtuig verlaten. Alexander Saunders bleek echter te zwaar gewond te zijn om te kunnen springen en daarom besloot George Kite een poging te wagen om de bommenwerper te landen op geallieerd grond gebied.
Militairen van het 979th FA bn (Field Artillery Battalion) van de US army, dat zich rondom Wijnandsrade bevond zagen Halifax MZ574 neerstortten op zo’n 700 meter van hun “B” Battery geschut positie. De Halifax raakte met de linkervleugel de toppen van hoge bomen en ploegde zich door een klein bosje waarbij het wrak over 200 meter verspreid werd. De romp van de Halifax brak in twee grote delen vanaf een anderhalve meter van de piloot zijn positie.
De eerste Amerikaanse militairen snelde er naar toe en toen ze aankwamen bij het vliegtuig gingen ze op zoek naar de bemanning met hun zaklampen. Ze vonden al snel de piloot die inmiddels al gestorven was. Alexander Saunders werd ook aangetroffen, hij was buiten bewustzijn maar haalde nog adem. Niet veel minuten later stierf Alexander Saunders zonder dat hij bij kennis was gekomen. Beide mannen hadden diverse kneuzingen, heel veel snijwonden en interne verwondingen. Het was niet meer te achterhalen of een van de mannen al voor de crash buiten bewustzijn was geraakt. Beide lichamen werden opgehaald door de graven commissie van het 2nd Armored Division en werden begraven. De overige vijf bemanningsleden kwamen veilig aan de grond met hun parachute en overleefde de crash maar werden door de Duitsers gevangen genomen.
In de loop der jaren is er veel gesproken en geschreven over de vliegtuigcrash van een Halifax bommenwerper met serienummer MZ574 welke op 23 september 1944 in Wijnandsrade neerstortte waarbij piloot George Kite en zijn Wireless Operator Alexander Saunders om het leven kwamen. Tot op de dag van vandaag kwamen er nog steeds nieuwe details naar boven van deze gebeurtenis en dit in combinatie met het enthousiasme van Paul van Zwijndregt en Jo Snijders maakte het geheel een mooi verhaal. Jarenlang is hiernaar zorgvuldig onderzoek gedaan door verschillende mensen en hun bevindingen heb ik aangevuld met hetgeen ik nog te weten kwam. In 2024 kwam ik in contact met Gregory Kite, Sandra Williamson en Jeanie Mannion. Gregory zijn vader was de broer van de omgekomen piloot John Kite, Sandra’s moeder was de zus van de omgekomen Alexander Saunders en Jeanie Mannion is de kleindochter is van Frank Mannion.
George Robert Graham Kite
George werd geboren op 18-02-1922 in Saskatchewan, Canada. George werd door zijn familie Graham genoemd. Zijn vader was George Robert Kite (1887-1960) en zijn moeder Janette Burnett Shanks (1892-1977). Zijn ouders trouwde op 1 oktober 1920. Greorge was de oudste van vier kinderen in het gezin. Na hem kwam zijn zus Marianne Janette Kite in 1926, zus Doreen Patricia Kite in 1928 en broer John Lawson Kite in 1929.
Op 8 oktober 1942 slaagde George voor zijn basis vliegeniersopleiding en had hij in totaal 76 uur gevlogen. Graham rondde uiteindelijk de hele vliegeniers opleiding af in Dauphin, waar hij uit handen van zijn vader zijn “wings” mocht ontvangen op 18 februari 1943. Na het ontvangst van zijn “wings” werd hij naar Engeland overgeplaatst.
Daar aangekomen ging zijn training verder en in april 1944 werd George aan het N0.10 Squadron toegevoegd. Op 3 mei 1944 werd de net benoemde Captain George samen met 5 andere net benoemde piloten geïnstrueerd in het vliegen met een Halifax en kregen ze een simulatie vlucht in de nacht waarbij bommen gedropt diende te worden. Hij slaagde hiervoor en was klaar om deel te gaan nemen aan de Tweede Wereldoorlog en vloog zijn aller eerste missie op 12 mei 1944.
Tijdens zijn carrière heeft hij alleen met de Halifax bommenwerpers gevlogen. Graham vloog in totaal 35 missie. Na zijn dood is hij tijdelijk begraven op Fosse American Cemetery in vak F, rij 2 in graf 21.
Hij is 28 november 1946 herbegraven op Leopoldsburg War Cemetery in Vak VII, Rij E. graf 19.
Op zijn grafsteen staat de volgende inscriptie: “ Your memory hallowed in the land you loved
Naast hem ligt in graf 20, Alexander Saunders. Saunders lag in Fosse in graf 22
Alexander Gray Thomas Saunders
Alexander Gray Thomas Saunders wordt geboren op 1922 in Glasgow, Schotland. Zijn vader is Thomas Templeton Saunders (1894 – 1975) en zijn moeder Jemima Hay Saunders (Gray) (1895 – 1975). Alexander krijgt een broer Duncan (1922 – 1975) en een zus Jemima Hay Gray Templeton Saunders (1919 – 1985). Broer Duncan wordt geboren op 16 februari 1922 in Glasgow en sterft op 25 december 1975 in Canada.
Een lange zoektocht naar de familie Saunders startte voor mij in 2021 maar ik had geen succes. Ik besloot in 2024 om van de Saunders familie een stamboom op te zetten en ging op zoek naar de familie geschiedenis. Tijdens dit stamboomonderzoek kwam ik erachter dat de familie na de Tweede Wereld oorlog naar Port Alberni, Canada was geïmmigreerd. Dit was de reden dat ik al die jaren niet veel verder was gekomen. Door deze nieuwe informatie en het stamboomonderzoek kwam ik in oktober 2024 in contact met Sandra Williamson. Sandra bleek de dochter te zijn van de zus van Alexander Saunders.
Sandra vertelde me dat haar moeder touwde met Adam Andrews. Samen kregen ze drie dochters, Sandra, Faye en Bette. Sandra gaf aan dat er voor zover zij wist geen foto’s van Alexander Saunders in de familie waren. Ze vertelde dat haar moeder eigenlijk nooit sprak over haar jeugd in Schotland en dat daardoor weinig bekend was over haar oom Alexander. Het enige wat ze kon vertellen is dat de familie altijd gehoord heeft dat Alexander in the English Channel was neergestort en dat hij vermist was. Ze hebben nooit meer geweten. Sandra verteld dat ze eigenlijk Alexandra heet en vernoemd is naar Alexander.
Bodemonderzoek
Paul van Zwijndrecht en ik zijn al heel wat jaren bevriend, iets wat begon na mijn onderzoek naar de vliegtuigcrash in Aalbeek. In 2021 ontstond het idee voor een memorial Walk in Wijnandsrade door Paul en de “vrienden van Wijnandsrade”
Daarna kwam al snel het idee van Paul en mij om in gesprek te gaan met Jo Snijders. Jo is eigenaar van de boerderij waar de Halifax bommenwerper is neergestort. Wellicht was er nog kans dat er in de weilanden van Jo Snijders nog resten van de Halifax te vinden waren. Jo was meteen enthousiast en voor we het wisten stonden we op 3 september 2021 voor het eerst met detectieapparatuur in de weilanden van Jo Snijders. 1limburg was hierbij aanwezig om er een rapportage van te maken. Er volgde nog meerdere dagen en in die tijd kwamen er een veelvoud aan vliegtuigresten naar boven. Stuk voor stuk gaven deze stukken verwrongen aluminium door middel van hun unieke prefix code (ieder vliegtuigonderdeel is voorzien van een unieke code die begint met een bepaalde nummering die het type vliegtuig aangeeft) aan dat we te maken hadden met resten van een Halifax bommenwerper. De prefix code voor een Halifax bommenwerper is 57.
In september 2024 werd aan de muur van de boerderij van Jo een plaquette onthuld voor de bemanning van deze Halifax bommenwerper. Deze werd onthuld oor Jo Snijders samen met Gregory Kite die hiervoor speciaal naar Nederland was gekomen met zijn vrouw Outi.
Gevonden wrakresten

Grote wrakdelen Halifax Wijnandsrade

Bombsight MK XIV with computer ref no 9/2636 Lancaster dat werd ook in de Halifax gebruikt

Wrakrest Oxygen MK III 22166/42 Dit is een Oxygen flow indicator instrument

Wrakrest met codering 5779 H2589 waarbij de eerste twee cijfers de prefix code van een Halifax zijn namelijk 57

Wrakrest profiel mica raampjes binnezijde Halifax. Binnezijde was licht groen van kleur

Wrakrest binnezijde Halifax met diverse coderingen en factory stamps

Wrakrest switch control voor stekkers in te steken

Wrakrest onderdeel van de hoogte meter met codering KBB-ICAN KBB = Kelvin, Bottomley & Baird en ICAN

Wrakrest met codeering AS 57394

Wrakrest Halifax top of cylinder Bristol Hercules motor

Wrakresten diversen

Wrakrest standard RAF instrument panel lamp. (codering 5C/1069.)

Wrakresten met o.a. codering: S.F.B. wat staat voor Bristol Filton stamp,

Wrakrest diverse van de binnenzijde van de Halifax met de groene kleur duidelijk zichtbaar

Wrakrest stuk uitlaat en fittingen van lampjes

Wrakresten mica stukjes. Zwarte stukjes is waar ze in het profiel vastzitten

Wrakresten leidingen van hydraulisch systeem in de Halifax bommenwerper

Wrakresten van Bristol Hercules motor
Diensten

Oti en Greg Kite
(neef van pillot Graham Kite) op bezoek in Wijnandsrade in september 2024 samen met Pauline en Renske

Paul van Zwijndrecht tijdens de onthulling van de plaquette op 28 september 2024

Jo Snijders (Brommelerhof) en Greg Kite na de onthulling van de plaquette op 28 september 2024