Focke Wulf crash

Op maandag 18 september 1944 is er veel vliegverkeer in de lucht boven Limburg. Het is een komen en gaan van geallieerde bommenwerpers en jachtvliegtuigen. Het is de eerste dag na de bevrijding van enkele Zuid-Limburgse dorpen en operatie Market Garden is dan volop aan de gang.

De 9^de Amerikaanse luchtmacht neemt die dag ook deel aan Market Garden met haar vliegtuigen en bommenwerpers. Een deel van hun vloot behoort tot de 365^ste Fighter Squadron en is verdeeld in diverse Fighter squadrons. Een van deze squadrons is het 386^ste Fighter squadron en dit squadron stijgt op van vliegveld Juvincourt, Noord Frankrijk, om 16:10 uur. Als hun squadron rond 17:00 uur aankomt in de buurt van Aken stuiten ze op een 36 Duitse Focke Wulf jachtvliegtuigen die op de terug weg zijn van Market Garden. De Duitse jachtvliegtuigen zien de Amerikanen en enkele beginnen een luchtaanval.

De Amerikaanse piloten Lt. John Cave en Lt. Howard Dentz komen met hun P-47 Thunderbolts in gevecht met twee Duitse Focke Wulf 190 toestellen en vliegen op dat moment boven Nederlands grondgebied. Er volgt minutenlang een stevig luchtgevecht waarbij uiteindelijk 3 van de 4 piloten zouden neerstorten en sterven.

In dit luchtgevecht lukt het de Amerikaan Lt. John Cave om met zijn P-47 Thunderbolt achter een Focke Wulf 190 aan te vliegen die bestuurd wordt door de Duitser Karl Willi. Als Lt. John Cave hem nadert en in het vizier krijgt vuurt hij enkele salvo’s met kogels op de Duitse piloot af. Het vliegtuig van Karl Willi vliegt meteen in brand en slaat vervolgens als een vuurbal tegen de grond. De Duitse piloot heeft zich niet meer in veiligheid kunnen brengen. Hij is neergestort in de gemeente Munstergeleen.

Nadat Lt. John Cave de Duitse piloot Karl Willi neergeschoten heeft trekt hij zijn P-47 Thunderbolt omhoog om zijn weg te vervolgen, niet wetende dat hij op dat moment een andere Focke Wulf 190 achter zijn staart heeft zitten. De rollen zijn nu omgedraaid en het is nu een Duitse piloot die een aantal salvo’s kogels op hem afstuurt. Hierbij wordt het toestel van Lt. John Cave flink geraakt. Het toestel maakt een draai en duikt meteen de grond in. Lt. John Cave crasht hard in Aalbeek en komt om het leven. De crash was zo hard dat de motor van het vliegtuig afbrak en 50 meter verder tot stilstand kwam dan de rest van het vliegtuig.

Lt. Howard Dentz die in dit gevecht meedeed zag dit allemaal gebeuren en besluit achter de Duitse piloot aan te vliegen. Het duurt even voordat hij hem nadert maar ziet wel kans om deze Duitse piloot neer te schieten. De Focke Wulf 190 vliegt in brand en begint te tollen. Het vliegtuig komt hard met de grond in aanraking en er volgt een enorme explosie. De Duitse piloot heeft zich niet in veiligheid kunnen brengen. De Duitse piloot is op Duits grondgebied neergestort en tot op heden is het niet bekend wie deze onfortuinlijke piloot was en waar dit is gebeurd.

De moeilijke zoektocht naar Karl Willi:

Nadat de Duitse piloot Karl Willi met zijn Focke Wulf was neergeschoten lag het wrak van zijn vliegtuig te branden op de grond in een boomgaard. De piloot was op slag dood en bleek zo verbrand te zijn dat identificatie op dat moment niet mogelijk was. In het onderzoek hebben we niet kunnen achterhalen wat er precies daarna gebeurd is, maar hebben we wel kunnen constateren dat er fouten gemaakt zijn.  Er gaat een verhaal in de rondte dat iemand naar de dode piloot is gegaan en toen zijn pistool en horloge heeft afgenomen. Mogelijkerwijs had de piloot hieraan geïdentificeerd kunnen worden na de crash.  De piloot is dezelfde dag nog begraven door de Amerikanen op het oud kerkhof van Munstergeleen aan de P.C. Houbenstraat. Hier stond vroeger de oude kerk.

Later dat jaar op 17 december 1944 stortte eveneens een Duits vliegtuig in de buurt neer, namelijk in Schinnen bij de steenfabriek Plinthos aan het Danikerbos. Hierbij kwam onder andere de Duitse piloot Robert Heinrich om het leven. Na de oorlog zijn er misverstanden ontstaan en zijn er zaken door elkaar gehaald.  Op 4 december 1945 schrijft de Burgemeester van Munstergeleen een brief aan het Rode Kruis in Den Haag, nadat het Rode Kruis in alle Nederlandse gemeentes een opvraag doet over oorlogsslachtoffers in de gemeentes. De Burgemeester van Munstergeleen geeft in de brief aan dat er op 18 September 1944 in zijn gemeente een Duits vliegtuig is neergestort en dat het lichaam van de piloot geheel verbrandt was. Ze hebben alleen het herkenningsplaatje gevonden dat ze aan de Amerikanen hebben overgedragen om ervoor te zorgen dat dit bij het Rode Kruis terecht kwam. Verder gegevens waren niet bekend. De brief die is aangekomen bij het Rode Kruis en daar heeft men later een fout gemaakt door op deze brief van de Burgemeester te schrijven dat het een piloot betreft KW Heinrich en CS 269 wat verwijst naar het graf in IJsselstein. (zie brief). KW staat voor Karl Willi die op 18 september 1944 in Munstergeleen neerstortte en met Heinrich bedoelen ze Robert Heinrich die op 17 december in Schinnen neergestort was.

 

Op 16 september 1954 wordt het stoffelijk overschot van de Duitse piloot opgegraven aan de P.C. Houbenstraat in Munstergeleen en overgebracht naar het Duits militaire kerkhof in IJsselstein.

Op het lichaam van de Duitse piloot vinden de instanties de helft van het Erkennungsmarke van de pilot. De Amerikanen die het lichaam van de piloot in 1944 begroeven hadden 1 gedeelte van de Erkennungsmarke mee begraven en de andere helft naar het Rode Kruis gezonden.

In het zogenaamde “rapport van overbrenging” bleek het te gaan om Robert Heinrich en het Erkennungsmarke had als kenmerk 68454 -615.

 

Door oplettendheid van de gravendienst in IJsselstein kwamen ze erachter dat dit niet klopte. Het Rode Kruis had in het “rapport van overbrenging” als naam Robert Heinrich opgegeven en hieraan zou een Erkennungsmarke 60930/81 behoren. De beheerder van het kerkhof schreef een brief naar het Rode Kruis met een verzoek tot opheldering, want op de benoemde Robert Heinrich zat namelijk het Erkennungsmarke van Karl Willi. Er werd toen meteen een onderzoek opgestart en daaruit kwam dat het lichaam van de Duitse piloot uit Munstergeleen inderdaad het lichaam van Karl Willi betrof die op 18 september 1944 in Munstergeleen om het leven kwam en aldaar begraven werd en niet van Robert Heinrich.

Karl Willi vloog met de vierde Staffel van de Jachtgeschwarder group 26. Ze stegen op van vliegveld Krefeld-Linn (Duitsland) Het registratienummer van zijn Focke Wulf was 171539.

Karl Willi werd geboren op 30 juni 1925 in Duitsland. Hij stierf op 18 september 1944 en werd slechts 19 jaar oud.

Crashsite Munstergeleen:

Tot op heden was niet bekend waar het Duitse vliegtuig was neergestort en er gingen verschillende verhalen in de rondte. De ene persoon meende hier en de andere vertelde weer dat het echt op een andere plek was neergekomen.  Alleen een grondonderzoek zou hier duidelijkheid in kunnen geven.

In maart 2021 kreeg ik hulp van Pierre Vossen en Hub Kitzen beide lid van heemkunde vereniging Geleen. Op een facebook pagina van “de bès van Munstergelean” plaatst Pierre een verzoek tot meer informatie over deze vliegtuigcrash en met de vraag wie hier iets vanaf weet. Er komen al snel verschillende reacties. Angelina Brands uit Munstergeleen zegt hierover het volgende: “In de Groenstraat in de wei naast de voormalige boerderij van Fam. Fleisheuer, staat nu een huis en ernaast de wei van ons waar de paardjes vaker in lopen. Fred Penners reageert hier als volgt op: “Angelina, ik heb vaker van mijn oma gehoord dat daar een vliegtuig zou zijn neergestort, maar zou volgens haar om een Amerikaans vliegtuig gaan.

Wil Hansen zegt: “voormalig Fleisheuer is nu nummer 14’. Gerdina Offermans voegt eraan toe:” ik kan me inderdaad aan verhalen herinneren van opa en oma (evers-latten) dat ze vertelde dat het bij hun achter was neergekomen dus dat moet inderdaad de Groenstraat zijn”. Angelina Brands geeft aan dat haar oom Wil die in April 2021, 96 wordt nog kort geleden hetzelfde had verteld”.  Jos Damoieaux:”ik heb het even aan mam gevraagd het was neergekomen in het Kladderstraatje, nu Groenstraat.”

Uit dit onderzoek kwam naar voren dat meerdere inwoners rondom Munstergeleen van horen zeggen of het zelf hebben gezien dat het vliegtuig in de Groenstraat richting de tennisbanen moest zijn neergestort.

De enige manier om nog te kunnen achterhalen waar het vliegtuig precies neergekomen is door middel van een grondonderzoek ter plaatse. Ik kom in contact met Angelina en Piet Brands en zij zijn eigenaren van de weide gelegen aan de Groenstraat bij huisnummer 12. Van beide krijg ik toestemming om op een dag grondonderzoek te doen.

Op zaterdag 26 juni 2021 ben ik ter plaatste en begin ik met een onderzoek in de weide. Veel is er niet te vinden maar er worden wel 3 dingen aangetroffen die mogelijk verwijzen naar een Duits vliegtuig. Het gaat hier om een wartelmoer met leiding van het hydraulisch systeem. Daarnaast worden 2 lege kogelhulzen in de grond aangetroffen van het typen 7.92x81.5 German Aircraft. Op de onderkant van de Hulzen staat te lezen: AVU 67 41.  AVU= is de fabrikant, Silva Metallwerke GmbH, 67 = geeft aan dat we het materiaal een messinglegering is met 67% koper. 41 = productiejaar van de munitie

Geen van de onderdelen geeft de exacte duidelijkheid dat het hier om zaken van een Focke Wulf gaan maar met een voorzichtige conclusie gaan we ervan uit dat dit afkomstig kan zijn van het Duits vliegtuig van Karl Willi. Het is een eerste concrete aanwijzing.

 

Om te kunnen vaststellen of we hier inderdaad te maken hebben met de juiste crashplek is verder onderzoek noodzakelijk. Angelina Brands brengt me in contact met Fred Penners en Guus Olthoff, die beide in de Groenstraat wonen. Fred en Guus hebben ter hoogte van de plek waar de Duitse kogelhulzen en de wartelmoer gevonden is een grasweide. Volgende de overleving is deze weide de juiste plek waar het vliegtuig terecht gekomen is. Dat we sporen gevonden hebben in de weide van Angelina en Piet zou hier ook op wijzen, omdat een vliegtuig bij een crash over een groter gebied onderdelen verliest.

Op een donderdag middag in juli bezoek ik Fred Penners en we maken kennis. In de grasweide van Fred doen we onderzoek met detectie apparatuur en we vinden wat oud ijzer maar niets wat verwijst naar een vliegtuig. Fred stelt voor om bij zijn buurman te gaan kijken. We worden door Guus vriendelijk ontvangen en Guus verteld dat in het café een keer een kleinzoon van dhr. Fleisheuer ontmoette die hem vertelde dat in zijn tuin een vliegtuig was neergestort in de oorlog. De grasweide van Guus is zeker 50 cm opgehoogd ten opzichte van de omliggende tuinen na de oorlog, dus dat maakt het vinden van vliegtuigresten moeilijk omdat deze resten vermoedelijk in zijn tuin op zo’n 80 cm diepte liggen. Samen met Fred en Guus hebben we een grondonderzoek gedaan in de grasweide van Guus. Op één plek met een omtrek van 15 meter werden diverse stukjes aluminium aangetroffen. Een van de eerste stukjes aluminium was voorzien van een aantal cijfers. Dit zou wel eens kunnen verwijzen naar een vliegtuig en meerdere zaken zagen eruit als mogelijk afkomstig van een vliegtuig.

De verzamelde metalen heb ik secuur en grondig schoongemaakt met een ultrasoon reiniger. Alles was behoorlijk geoxideerd en vies, dus het duurde even voordat de stukjes metaal schoon waren.