Focke Wulf crash

Begin 2022 kwam ik in contact met Wim van der Hoeven (1937 - 2023) in Mechelen. Wim was organisator van "Bevrijdingstocht 75 jaar Bevrijding" en schrijver van de bevrijdingskrant in Gulpen - Wittem. Op de website "Hallo Heuvelland" had hij op 17 december 2021 een verhaal geplaatst over een neergestort Duits vliegtuig in Heijenrath.

Ik sprak af met Wim bij hem thuis en ik werd hartelijk ontvangen. Wim deelde die middag veel informatie met mij en ik ontving van hem een kopie van de bewuste bevrijdingskrant. Ook had hij voor mij wat aanvullende papieren met informatie over diverse vliegtuigcrashes rondom Mechelen. Wim vertelde me dat hij jaren geleden met twee tachtigjarige mannen in contact was gekomen vanwege de Bevrijdingskrant. Dat waren de heren Franssen en Kempener. Beiden wisten hem een verhaal te vertellen over een Duits jachtvliegtuig dat in Heijenrath was neergestort. 

Die crash vond plaats in de zomer van 1943 en Dhr. Franssen woonde toen aan de Landsraderweg nummer 7. In het landbouwperceel naast zijn huis was volgens hem het Duitse vliegtuig neergekomen. De piloot had zich met zijn parachute weten te redden en was iets verderop in het tegenoverliggende bos terecht gekomen. Volgende de heer Kempener schreeuwde de Duitse piloot het uit en riep: " Hilfe! Hilfe! meine beide Beine sind  gebrochen!”

De heer Franssen had aan Wim verteld dat de brokstukken over een grote afstand verspreid lagen over het veld en dat de motor vlakbij zijn huis bij de afscheiding van het weiland lag. Wim geloofde beide mannen op hun woord en bezocht gewapend met een metaaldetector, samen met beide heren het landbouwperceel en ze vonden ter plaatse inderdaad enkele aluminium brokstukjes. De heer Franssen overleed in 2020 maar de heer Kempener leefde toen nog steeds. Diezelfde dag, dat ik Wim bezocht reden hij en ik naar Slenaken naar het huis van Gerard Kempener. Dit bezoek gaf me veel informatie over de vliegtuigcrash in Heijenrath maar vormde tevens de start voor mijn onderzoek naar een neergestorte Vickers Wellington in Vaals. Dit kwam, omdat ik van Gerard Kempener een krantenartikel uit De Limburger kreeg waarin een verhaal was opgetekend over een bezoek van een familielid van een omgekomen piloot in Vaals. Gerard kon me verder veel vertellen over de luchtoorlog in Zuid-Limburg en had veel informatie die hij met mij deelde. Deze bijzonderheden kon ik toevoegen aan de vervolgonderzoeken waarmee ik bezig was.

Eigen onderzoek:

Om op zoek te gaan naar meer antwoorden, raadpleegde ik het kadaster om te weten te komen aan wie het landbouwperceel toebehoorde. Dat bleek Frank Lenssen te zijn en begin maart 2022 vroeg en kreeg ik toestemming om het perceel te onderzoeken waarbij ik het geluk had daar toen geen oogst plaatsvond. Ik moest binnen een week onderzoek doen omdat daarna opnieuw ingezaaid zou gaan worden. Hierdoor had ik eigenlijk maar een enkele dag voor mijn grondonderzoek.

Woensdag 16 maart 2022 was ik op locatie aanwezig en onderzocht ik het veldperceel. Over een groot gebied trof ik kleine wrakstukjes aan en na drie uurtjes rondlopen had ik zo'n zestig wrakstukjes verzameld. Het ene was in een betere staat dan het ander. Nadat ik bij thuiskomst alles schoongemaakt had, bleek de helft van de gevonden voorwerpen bruikbaar. De rest was teveel verroest en geoxideerd om er nog wat bruikbaars van te maken. Er stonden links en rechts wat cijfers en markeringen op de wrakresten en ik had een "ring/boog" gevonden van alumium met allemaal cijfers in graden. Dit bleek later een stel-ring te zijn van het MG151/20 boordkanon dat veelvuldig in een Focke Wulf gebruikt werd.

 Met het gegeven dat we vermoedelijk te maken hadden met een Focke Wulf toestel dat in de zomer van 1943 neerkwam ging ik verder op onderzoek uit. Alle Duitse vliegtuigcrashes die in de zomer van 1943 hadden plaatgevonden in Zuid-Limburg werden op een lijst gezet. Er werd gekeken naar een crash waarbij een Duitse piloot weliswaar gewond was geraakt maar had overleefd.

Er was in de zomer van 1943 eigenlijk maar één datum die in aanmerking kwam voor de vliegtuigcrash van deze Duitse piloot in Heijenrath. En dat was op 17 augustus 1943. In de namiddag van die dag waren diverse Amerikaanse P-47 thunderbolt jachtvliegtuigen van het 63 Fighter Squadron verwikkeld geraakt in een luchtgevecht met Duitse Focke Wulfs Fw190 van het Jagdgeschwader 1. (JG 1)

De P-47 jachtvliegtuigen waren in de lucht om de B-17 bommenwerpers te beschermen die op de terugweg waren van hun bombardementen op de Duitse stad Schweinfurt.  Die middag gingen maar liefst vier vliegtuigen verloren in Zuid-Limburg in de omgeving van Maastricht:

Om 14:15 kwam de Fw-190 (Werkenummer 5565) van piloot B.Lipper neer in Maastricht in de wijk Heugem, waarbij de piloot gewond raakte.

Op hetzelfde tijdstip stortte de Fw-190 (Werkenummer 5561) van piloot G.Übbert neer aan de oostelijke oever van de Maas in Maastricht. Ook deze piloot werd gewond. Opvallend is, dat beide vliegtuigen kennelijk zowat naast elkaar op de lopende band in de fabriek hebben gestaan, gelet op de Werkenummers (een soort chassisnummer) Deze nummers stonden meestal geschilderd op de staart van de jachtvliegtuigen.

In dit geval: samen gefabriceerd; samen vernietigd…

Beide Duitse toestellen werden door boordschutters van B-17 bommenwerpers neergeschoten.

Om 17:10 kwam de Fw-190 (Werkenummer 840131) van piloot O.Nette neer ten Oosten van Maastricht. De piloot was eveneens gewond.

Om 17:30 stortte de P-47 (41-6372) van de Amerikaanse piloot Arthur Sugas neer in Maastricht in de wijk Wolder aan de Vroenhovenweg. De piloot sneuvelde daarbij en na de oorlog, in 1949, werden zijn stoffelijke resten naar Amerika gerepatrieerd en begraven op het Riverside Cemetery, Kalamazoo, Michigan. Sugas werd neergeschoten door een Fw-190. Op de Rooms Katholieke Kerk in de Pletzersstraat in Maastricht is een plaquette aangebracht ter herinnering aan de omgekomen 1Lt. Arthur Sugas.

 Het vliegtuig dat in Heijenrath neerstortte is voor 90% zeker de Focke Wulf  190 (Werkenummer 840131) van piloot Bodo Nette die gewond raakte aan zijn beide benen. Zijn vliegtuig werd neergehaald door een Amerikaans P-47 jachtvliegtuig van het 63 Fighter Squadron, het squadron waarin piloot Arthur Sugas vloog.

Bodo Nette herstelde van zijn beenbreuken en stapte weer in zijn vliegtuig. Op 15 november 1943, zo'n vier maanden na zijn crash in Heijenrath, ging het alsnog voor hem gruwelijk mis.

In Zwolle probeerde Bodo Nette een noodlanding te maken op de rijksweg Amersfoort-Meppel, de huidige A28. Op het laatste ogenblik moest hij uitwijken voor een boerenwagen, waarna een vleugel aan de leuning van het viaduct over de Hoogstraat bleef haken. Het vliegtuig sloeg over de kop en vloog in brand. Bodo Nette stierf ’s avonds in het Sophiaziekenhuis.

Mijn persoonlijke conclusie is dan ook na mijn onderzoek dat alleen de Focke Wulf Fw-190 met Werkenummer 840131 in aanmerking kan komen voor het neergestorte vliegtuig in Heijenrath. Ik zal hieronder mijn conclusie onderbouwen:

* Gerard Kempenaar had het over 1943 en alles wat hij mij vertelde bleek te kloppen, ook bij andere vliegtuigcrashes. 

* In 1943 was er volgens de database van de SGLO slecht één Duits eenpersoons vliegtuig neergstort in Zuid-Limburg waarbij de locatie niet exact bekend        was (Vermeld stond “een locatie ten Oosten van Maastricht”) . De overige crashlocaties van die dag waren exact bekend!

* De piloot van de Fw-190 met het Werkenummer 840131 stond geregistreerd als “WIA”, wat betekent Wounded In Action en de heren Kempener en                 Franssen hoorden de piloot om hulp roepen omdat zijn benen gebroken waren.

* Ten tijde van de crash in Heijenrath was een P-47 met serienummer 41-6372 neergeschoten door een Fw-190, dus deze vliegtuigen waren toen in de             buurt van Maastricht in de lucht. 

 

Voetnoot

Er is ook een verhaal opgedoken dat Bodo Nette op 17 augustus 1943 gewond was geraakt in de regio van St.Truiden (België) in een gevecht met een Engelse vlieger. Hij vloog toen eveneens in een Focke Wulf. Dit laatste verhaal zou kunnen verwijzen naar Heijenrath. Het ging over dezelfde datum.