Halifax crash

Het verhaal van Limbricht speelt zich af in 1943, 1989, 2010 en 2020. De oorlog in het luchtruim stond in 1943 voornamelijk in het teken van een aantal campagnes op Duitse steden en industrieën.  De 2 belangrijkste bombardement campagnes van 1943 waren de “Battle of the Ruhr”(maart tot juli) en de “Battle of Berlin”(november).

We schrijven hier over de laatste meidagen van 1943 als de “Battle of the Ruhr” volop in beweging is. Er komen dan al een aantal maanden, met enige regelmaat, Engelse bommenwerpers over de Zuid-Limburgse dorpen vliegen, richting Duitsland. Je kon de bommenwerpers die in de nachtelijke uren overvlogen al ver van ten voren horen aankomen door het geronk van hun motoren. De trillingen die dit met zich meebracht beschrijft iedere ooggetuige die dit heeft meegemaakt. Als een bommenwerpers overkwam vliegen heerste er altijd spanning en angst want je wist nooit wat er ging gebeuren. Als de bommenwerpers dichterbij kwamen dan zag je in de grensstreek de zoeklichten van de Duitsers aan gaan op zoek naar hun prooien.

Op zaterdag 29 mei 1943 stond er een groot bombardement gepland op de Duitse stad Wuppertal, dat zo’n 100 km ten Oosten van Sittard ligt. Rond 22:00 uur Engelse tijd stijgen in totaal maar liefst 719 Engelse vliegtuigen op vanaf verschillende vliegvelden. Onder hun vliegt ook het 35^ste squadron, dat met 21 bommenwerper is opgestegen vanaf vliegveld Gravely. De squadron leader van het 35^ste squadron is Peter Johnston en hij vliegt met deze missie mee met de Halifax HR793. Zijn Halifax is om 22:31 opgestegen.

In Wuppertal gaat het luchtalarm af om 00:14 uur. Als de bommenwerpers vervolgens om 00:49 uur boven Wuppertal arriveren gooien ze de bomluiken van hun vliegtuigen open en dropen hun bommen boven de stad. In totaal wordt er die nacht door de RAF 280.000 brandbommen en 1700 grote bommen gedropt wat resulteert in een “firestorm” in Wuppertal. Als de balans opgemaakt wordt dan is deze missie vijf keer succesvoller dan alle andere missie die tijdens de “Battle of the Ruhr” uitgevoerd werden. 5 van de 6 grootste fabrieken in het gebied werden vernietigd, 211 industriële gebouwen en nog eens 4000 woningen. In totaal verloren die nacht in Wuppertal 3400 mensen hun leven.

Nadat de bommen gedropt waren keerde de RAF bommenwerpers terug naar Engeland en moesten onderweg de Duitse jachtvliegtuigen van zich afschudden. Van de 21 bommenwerpers van het 35^ste squadron kwamen er maar 17 weer veilig terug in Engeland. Vier Halifax bommenwerpers werden uit de lucht geschoten. Dit betrof Halifax HR833 (piloot J.L. Lee) in Hoogstraten, België. Halifax W7876 (piloot A.R. Sarjent) in Kornelimunster, Duitsland en Halifax DT804 (piloot R. Hoos)  in Sint- Truiden, België

De vierde Halifax HR793 van Squadron leader Peter Johnston kwam terecht in Limbricht. Hun Halifax was in Engeland opgestegen met aan boord 8 bemanningsleden en was voorzien van een grote hoeveelheid brandbommen en een vliegtuigbom van 900 kg. Na in Wuppertal succesvol de bommen gedropt te hebben keerde ze weer huiswaarts. Toen ze in de buurt van Maastricht vlogen werden ze opgewacht door 2 Duitse jagers die in de buurt vlogen. De langzame logge bommenwerper was echter geen partij voor de snelle Duitse jachtvliegtuigen en werd door een van de Duitse jachtvliegtuigen flink beschoten. De Duitse piloot was Wilhelm Beier. Vrijwel meteen vloog de Halifax HR793 in brand en verloor hoogte. De piloot Peter Johnston probeerde de bommenwerper onder controle te houden en had als piloot en squadron leader heel veel vliegervaring maar zijn Halifax was te zwaar beschadigd waardoor iedereen wist dat ze Engeland niet meer veilig konden bereiken.

Terwijl Peter Johnston het vliegtuig zo goed als mogelijk probeerde te besturen gaf hij enkele minuten voor de crash zijn crewleden de opdracht om zich met de parachute in veiligheid te brengen. 6 bemanningsleden sprongen uit de brandende bommenwerper boven Sittard/ Einighausen en Peter Johnston probeerde een geschikte plek te vinden om een noodlanding te kunnen maken. Uiteindelijk wist de piloot de bommenwerper aan de rand van het dorp Limbricht aan de grond te zetten waarna de bommenwerper naar verluidt uit elkaar spatte. Piloot Peter Johnston had het dorp Limbricht behoed van een grote ramp en heeft dat moeten bekopen met zijn eigen leven. Ook Flight Engineer Fredrick James Jarvis was nog aan boord en kwam hierbij om het leven.

Ooggetuigen verhalen inwoners:

Wil Derhaag (*31-07-1930 Limbricht † 23-11-2018 Born)

“Het was de avond voordat ik de plechtige communie zou doen, wij kinderen lagen al in bed. Het was omstreeks tien uur toen wij gewekt werden door onze moeder. Ze zei: "Kijk eens naar buiten, boven Sittard en Geleen zijn de schijnwerpers weer aan, wij moeten vlug naar de schuilkelder want er is wat op komst". Luchtalarm was er bijna iedere avond, er vlogen vele honderden vliegtuigen richting Duitsland om daar te bombarderen. Wij waren al een tijd in de kelder en de mannen gingen zo af en toe eens naar buiten om poolshoogte te nemen. Eén van hen kwam opeens weer de kelder, in gerend, en zei dat er een brandend vliegtuig boven Limbricht vloog. Ik ben toen direct buiten gaan kijken, het vliegtuig bleef maar boven ons dorp cirkelen, meer hoogte verliezende. Wij stonden duizend angsten uit, bij één van die draaien leek het alsof het vliegtuig tegen de kerktoren aan zou vliegen. Het vliegtuig brandde als een fakkel, Limbricht was geheel verlicht door dat brandende gevaarte. leder die het gezien had, dacht op dat moment dat Limbricht een ramp te wachten stond. Niemand in het dorp wist of er nog bommen in het brandende vliegtuig zaten, op het laatst vloog het brandende toestel zeer laag over, en stortte net buiten het dorp neer. Honderdvijftig meter van de toen door de familie Cremers bewoonde woning, gelegen aan de weg Sittard - Limbricht. Het gebeuren trok daags daarna ( zondag ) natuurlijk veel bekijks. Je kon er niet bijkomen, het terrein was afgezet door Duitse soldaten. Het neergestorte toestel was een viermotorige bommenwerper. Ondanks de bewaking van het toestel door de Duitse soldaten, wist men aan onderdeeltjes te komen. Vooral het mica was zeer geliefd, daar liet men kruisjes of ringen van maken. De bemanning van het vliegtuig, zegt men, is eruit gesprongen en enkelen zijn nabij Einighausen (huis op den Leeuwerik) neergekomen. Hoe het met hen is afgelopen is mij niet bekend”.

Wat weten we van de bemanningsleden:  

Aan boord van de Handley Page Halifax HR793 die in Limbricht neerstortte zaten 8 bemanningsleden. 6 militairen konden zich redden met hun parachute, door tijdig uit de bommenwerper te springen. 2 militairen hebben dat niet gedaan en zijn om het leven gekomen bij de crash. Afzonderlijk van elkaar zal ik stilstaan van hetgeen wat ik van hen te weten ben gekomen. Ze waren die nacht gezamenlijk aan een missie begonnen en konden toen niet weten dat deze nacht hun hele leven zou veranderen.                       

Squadron Leader/ piloot, Peter Johnston †

Zijn vader was Peter Johnston en zijn moeder Mary. Ze woonden op de Mount view road 17, Crouch Hill, Londen. (Finsbury park) Zijn militaire servicenummer was 68139.  Hij is slechts 26 jaar geworden.

Op 25 April 1941 tot 12 juni 1941 nam hij deel aan het 58^ste squadron. Daarna gaat hij naar het 90^ste squadron en blijft daar tot 15 september 1941. Op 24 juli 1941 schoot P/O Johnston met zijn crew een Messerschmitt BF109 neer toen hij met het 35^ste squadron in Halifax L9507 vloog.  

Vanaf 15 september 1941 neemt hij deel aan het 22^e  Operation Traning Unit. Hier blijft hij een hele tijd werken totdat hij op 15 januari 1943 terug keert naar het 1652 CU.(Conversion Unit)

Op 6 januari 1942 maakte Peter Johnston samen met een piloot en crew in opleiding een trainingsvlucht. Ze vertrokken vanaf het RAF vliegveld Marston Moor in Tockwith, Noord Yorkshire. Hij was instructeur op een trainingsvlucht en toen ze om 15:30 uur landen realiseerde Peter Johnston dat ze het einde van de landingsbaan niet gingen halen en stuurde de Halifax scherp naar het gras naast de landingsbaan. Hierbij zakte het landingsgestel doormidden en beschadigde Peter Johnston zijn Halifax behoorlijk. Twee motoren waren zwaar beschadigd en de vleugel was kapot.  De Halifax L9519 was te zwaar beschadigd en buiten gebruik genomen.

Co piloot, Ernest Alfred Roede

Ernest Roede is geboren op 5 december 1915.  Hij was getrouwd met Mrs. E.A. Roede en woonde op het adres Waxlow Crescent nr. 31, Southall, Middlesex. Zijn moeder was Mrs. A.F. Roede wonende op Wentworth Road 223 Southall. Zijn militaire servicenummer was 1375983. Tijdens zijn missie op Wuppertal met de Halifax HR793 was hij een van de eerste bemanningslid dat het vliegtuig verliet met zijn parachute nadat duidelijk werd dat ze niet veilig naar Engeland konden terugkeren. Ze kwamen vliegend vanaf Maastricht en toen hij uit het vliegtuig sprong daalde hij met zijn parachute naar beneden. Hij kwam in de buurt van Urmond terecht en landde in een boom. Het lukte hem echter niet om zijn parachute los te krijgen uit de boom en dus restte hem niets anders dan snel verder te gaan en zijn parachute harnas en zwemvest te begraven in een tarweveld. Hij loopt in zuidelijke richting totdat het in de ochtend licht begint te worden en besluit hij in een bos te schuilen gedurende de dag. Als het avond wordt begint het te regenen en besluit Ernest om te gaan schuilen in een veldschuur naast een boerderij en als het donker genoeg is en stil in de buurt besluit hij om bij de boerderij aan te kloppen. De boeren zijn vriendelijk en goedgezinds en laten hem binnen en voorzien hem van eten. De boerderij ligt in het buitengebied van Urmond.  Omdat het niet veilig is op deze plek, wordt besloten om Ernest te verstoppen in een veld, waarna de boeren op zoek gaan naar hulp. De volgende dag 31 mei 1943 komt er in de middag een jongeman met een 2 fietsen aangereden. Hij voorziet Ernest van burgerkleding en samen fietsen ze naar het dorp Urmond. Hij wordt ondergebracht in de dokterswoning en krijgt verzorging en eten en brengt daar de nacht door. De dr. Is Jan Th. Van Sonderen (huisarts tot 1953 in Urmond). De volgende ochtend 1 juni 1943 gaat Ernest samen met de huisarts van Urmond aan boord van een boot die op de Maas ligt en wordt naar de overkant in België gebracht. Ernest komt aan in Dilsen en daar wacht een man op hem met een fiets en samen gaan ze verder richting een molen(  “de wachter” Heilderveld 13 Dilsen). In de avond wordt hij door een man met een auto naar Diepenbeek (België) gebracht. Via allerlei constructie wordt Ernest op 7 juni 1943 door Lucien Collin opgewacht op het station van Hasselt en reizen ze samen naar het station van Brussel. Daar wordt Ernest weer overgedragen aan Yvon Michiels, die vervolgens Ernest voor 3 weken onder brengt bij een dame. Op 30 juni 1943 wordt de wijk waarin Ernest verbleef omsingeld door 300 Duitse politie en militairen en uitgekamd. Hierbij wordt Ernest gevangen genomen. Ze zien hem aan als een spion en hij wordt met 2 andere tegen de muur geplaats. De militairen richten hun geweren en schieten vervolgens boven hun in de muur. De militairen hebben de grootste lol en Ernest is aan de dood ontsnapt. Ernest wordt van 16 tot 24 juli opgesloten in de gevangenis van Sint-Gillis voordat hij werd overgebracht naar het ondervragingscentrum Oberursel in de buurt van Frankfurt. Vanuit hier werd hij overgebracht naar Stalag Luft 6 in Heydekrug waar hij tot 26 juni 1944 verbleef. Daarna verhuisde hij van 26 juni 1944 tot 10 augustus 1944 naar Stalag 357 in Thorn voordat hij naar Stalag Luft 357 in Fallingbostel werd overgeplaatst. Hier werd hij op 26 april 1945 bevrijdt door Britse troepen. Hij is gestorven in 1981.

Flight Engineer, Frederick James Jarvis †

Frederick Jarvis is geboren in 1918. Zijn vader was John Dewing Jarvis en woonde  op The Briary Shotley Bridge C9 nummer 17 Durham, Kinnot. Zijn militaire servicenummer was 567590. Hij is slechts 25 jaar oud geworden. In het onderzoek is niets van hem naar voren gekomen. Hij is bij de crash in Limbricht om het leven gekomen.

Navigator, Reginald Gordon Houston

Zijn vader was Mr. Houston en woonde op Northwick Avenue nr. 106, Kenton Harrow, Middlesex.  Zijn militaire servicenummer was 121556. Hij werd gevangengenomen in de buurt van Sittard op 30 mei 1943. Tot juni 1943 verbleef hij in Oberursel, nabij Frankfurt in het ondervragingscentrum. Hij werd in juni 1943 geplaatst in Stalag Luft 3 tot januari 1945. Van februari 1945 tot April verbleef hij in Marlag und Milag Nord kamp in Westertimke. Ook hij werd bevrijdt en terug gebracht naar Engeland.

Bomb Aimer, Roy Wood

Zijn broer was Mr. A. Wood wonende op King Street East 171, Toronto, Ontario ,Canada. Zijn militaire servicenummer was J22541. Roy kwam bij zijn sprong met zijn parachute verkeerd terecht en brak zijn enkel. Hij werd gevangen genomen in de buurt van Sittard en werd overgeplaatst naar het ziekenhuis in Amsterdam, waar hij tot juni 1943 verbleef. Hierna werd hij overgeplaatst naar het ondervragingscentrum in Oberursel. Daarna is hij overgeplaatst naar Stalag Luft 3 tot januari 1944. Daarna heeft hij een jaar (tot januari 1945) doorgebracht in Beleria en kwam in janauri 1945 aan in het kamp Stalag 3A, Luckenwalde. Hier is hij in april 1945 bevrijdt en terug gebracht naar Engeland.

Mid Upper Gunner, Andrew Walt Cowan

Zijn moeder was Mrs. M. Cowan wonende op Soudan Avenue 278, Toronto, Ontario, Canada.  Zijn militaire servicenummer was R115366.

Rear Gunner, Michael Thomas Byrne

Zijn militaire servicenummer was 1394079. (next of skin: Cpl. Byrne, station headquarters RAF Station Gravely Hunts.

Michael is gearresteerd op 4 juni 1943 in Wuppertal. Van juni 1943 tot juli 1944 zat hij in het kamp Stalag Luft 6, Hydekrug. In juli 1944 werd hij overgeplaatst naar kamp Stalag 357 in Thorn (Polen) waar hij verbleef tot augustus 1944. Van augustus 1944 tot mei 1945 verbleef hij in Stalag 357 in Fallingbostel. Hier werd hij bevrijdt.

Wireless Operator, Benjamin Thomas Royall

Benjamin Royall is geboren op 1 november 1918 in Bayfield NSW, Australië. Zijn vader was Mr. P.J. Royall en zijn moeder Doris Myrtle wonende op het adres George Street nr.56, Mayfield East , Newcastle, new South Wales.  Zijn militaire servicenummer was Aus. 403819.          

In juni 2020 kom ik in contact met Peter Royall en zijn zoon Andrew. Peter Royall is de zoon van Benjamin Thomas Royall. Peter schrijft mij dat zijn vader inderdaad aan boord was van Halifax HR793 die bij Limbricht neergestort was. Hij verteld hierover dat Ben Royall als laatste de bommenwerper verliet, ze vlogen erg laag en hij is op ongeveer 200 meter boven de grond gesprongen omdat hij geen andere keuze had. Doordat hij zo laat sprong kon zijn parachute niet volledig open gaan en kwam hij veel te hard met de grond in aanraking. Door de klap brak hij zijn been en had hij inwendige verwondingen. Zwaargewond lag hij in een veld in de buurt van Limbricht. Hij is toen vanuit het veld richting de weg gekropen en is bij het uiteinde van het veld blijven liggen. Het was toen nacht en hij kon zich niet in veiligheid brengen. In de ochtend werd hij rond zes uur gevonden door Frans Leers die langs het veld fietste toen hij op weg was naar Sint Rosa om melk te venten. Frans aarzelde geen moment en besloot de gewonde militair met zijn fiets naar het ziekenhuis te brengen. Onderweg werd hij staande gehouden door Duitse soldaten en de marechaussee. De Duitse soldaten bevalen Frans Leers om Benjamin Royall zelf naar het ziekenhuis te laten strompelen met zijn verwondingen maar dat ging de marechaussee wat ver, waardoor ze onder begeleiding naar het ziekenhuis gingen. Benjamin Royall heeft een aantal weken doorgebracht in het ziekenhuis van Sittard en kon niet anders zeggen dan dat de Nederlandse marechaussee en de zusters erg goed voor hem waren.                        

Op 13 augustus 1943 is hij overgebracht naar het ziekenhuis in Maastricht. Toen hij herstellende was werd hij overgeplaatst naar een interneringskamp waarna hij naar Stalag Kamp IVB ging, Hier is hij de hele tijd van de oorlog verbleven.

De dag van de crash was een bijzondere dag voor Benjamin Royall want het was op de dag af precies een jaar geleden dat hij zijn eerste missie vloog. De dag na de crash zou hij zich gaan verloven met Norma Charlton, die sinds 1941 voor de WAAF werkte. Benjamin en Norma hadden elkaar ontmoet toen Norma in 1942 kwam werken op de RAF basis in Graveley, alwaar het 35^ste squadron gestationeerd was. De vonk sloeg over op een sergeants Mess-dance in november 1942. Toen ze te horen kreeg dat haar grote liefde neergestort was raakte ze helemaal in shock. Uiteindelijk overwint de liefde alles en trouwde ze op 7 juli 1945 met Benjamin en vertrokken ze samen naar Australië.

Benjamin Royall heeft veel met zijn zoon gesproken over de crash en er bestaat geen enkele twijfel dat de piloot en squadron leader Peter Johnston de bemanning redde door het vliegtuig te blijven besturen totdat de bemanning gesprongen was. Nadat Benjamin gesprongen was op ongeveer 200 meter hoogte, was er geen tijd meer voor Peter Johnston om zichzelf in veiligheid te brengen en stierf hij toen hij met de bommenwerper crashte.

Peter Royall verteld me dat hij zijn voornaam gekregen heeft van zijn ouders als eer aan de omgekomen piloot Peter Johnston die het leven van zijn vader redde ten tijden van de crash.

Peter zegt hier het volgende over: “Op het moment dat de Halifax werd aangeschoten vloog de onderkant van de vleugel in brand omdat zich daar de brandstoftanks bevonden. De piloot vloog in een Noordelijke richting en hij maakte meerdere duikvluchten met de Halifax om te kijken of hij de vlammen kon doven. Hierdoor verloren ze snel hoogte. De vlammen doofden niet en de piloot gaf opdracht aan iedereen om de brandende bommenwerper te verlaten met hun parachute op een hoogte van 2 kilometer. Om iedereen veilig te laten springen bleef de piloot in de cockpit zitten om het vliegtuig zo stabiel mogelijk te houden. Ernest Roede die copiloot was sprong als eerste. Benjamin Royall deed zijn parachute om en liep naar de cockpit om te kijken of de piloot in orde was. De piloot was in orde en zei “Go Ben, Go quickly”.

Op dat moment besloot Benjamin Royall door het noodluik aan de voorkant te springen met zijn parachute. Een paar secondes nadat zijn parachute open ging raakte hij hard de grond. De Halifax stortte op hetzelfde moment neer in de grond. Hij heeft piloot Peter Johnston niet zien springen. Later verklaarde hij eveneens dat hij niet iedereen heeft zien springen in de hectiek en dat hij eigenlijk niet heeft geweten of Frederick James Jarvis gewond dan wel nog aan boord was. Hij wist wel zeker dat de piloot zijn eigen leven heeft opgeofferd voor de andere bemanningsleden.

In 2004 stierf Benjamin Royall op 85 jarige leeftijd en hij heeft nooit geweten dat er resten van het vliegtuig zijn gevonden en dat zijn eigen familie nog een keer naar Limbricht zou afreizen om de bemanning de laatste eer te bewijzen.

In maart 2010 werd Peter Royall samen met zijn zoon Andrew uitgenodigd om Limbricht te bezoeken en maakte hij kennis met de lokale inwoners. Peter Royall ontmoette Frans Leers en Wil Derhaag in Limbricht. Samen hebben ze een bezoek gebracht aan de crashsite en heeft Peter Royall een poppy kruis geplaats op de crashsite. Frans Leers vertelde hem tijdens zijn bezoek het hele verhaal over hoe hij zijn vader had gevonden en over zijn bezoeken aan hem in het ziekenhuis van Sittard.  Frans verteld Peter hierover aanvullend: “ Ik hoorde iemand om hulp roepen en toen ik naar het veld liep zag ik een Britse militair in de greppel liggen die een dik vliegenierspak droeg. Je kon duidelijk aan het veld zien nadat hij een 50 meter door het veld gelopen had omdat de oogst geplet was, Hij droeg geen parachute meer, maar dat heb ik me eigenlijk later pas afgevraagd. Ik wilde hem op de fiets zetten maar hij maakte een gebaar dat zijn benen gebroken waren. Ik kreeg hem op de fiets met aan beide kanten een been en heb hem verteld dat hij zich aan mij moest vasthouden. Hij snapte dat hij in veilige handen was en dat hij naar het ziekenhuis gebracht werd. Hij klaagde niet over pijn en was in gedachten en dacht vermoedelijk aan de situatie waarin hij beland was. Onderweg kwamen we andere inwoners tegen op hun fiets en die reden snel naar het ziekenhuis om aan te geven dat er een gewonde Engelse piloot aankwam. Onderweg werden we tegengehouden door een groep Duitse militairen en zij reden met ons mee naar het ziekenhuis. Toen we aankwamen bij het ziekenhuis stonden de artsen en verpleegsters al buiten op ons te wachten. Benjamin Royall gaf haalde uit zijn zak een pakje lucifers tevoorschijn en gaf deze aan mij met de woorden” Thank you”.

In de dagen na de crash bezocht Frans Leers diverse malen de gewonde militair en bracht hem fruit. Dit mocht niet maar wel getolereerd. De bezoekjes waren maar kort en ondanks dat ze elkaar niet konden verstaan konden ze wel op hun manier met elkaar communiceren. Niet veel later was Benjamin Royall verdwenen en ging hij naar een kamp in Duitsland.

Benjamin Royall is zijn hele leven de inwoners dankbaar gebleven voor de goede zorgen die hem gered hebben van de dood.

Tijdens het bezoek aan Nederland kreeg Peter Royall uit handen van Wil Derhaag enkele stukjes van de Halifax bommenwerper aangeboden die destijds bij de crashplek zijn gevonden. Het gaat hier om een typeplaatje wat afkomstig is van een generator van de motor en een schakelaar. Verder diverse hulzen en stukjes plexiglas.            

 Wie was de Duitse piloot?

Zoals ieder verhaal heeft ook dit verhaal twee kanten. De Engelse bommenwerpers hadden Wuppertal gebombardeerd en hadden veel ellende veroorzaakt. De Duitsers konden niet anders dan proberen zoveel mogelijk Engelse bommenwerpers uit te schakelen voordat deze nog meer schade aan het Duitse Rijk konden toebrengen. Op deze bewuste nacht van 29 op 30 mei 1943 waren de Duitse jachtvliegtuigen zeer actief en waren opgestegen vanaf vliegveld Fliegerhorst in Venlo. De Duitse piloot Wilhelm Beier vloog met zijn Messerschmitt BF110 door de lucht en behoorde toe aan de zogenaamde 3./NJG 1. Wilhelm Beier was een ervaren piloot en had al 37 overwinningen op zijn naam staan. Toen de Halifax 793 in de zoeklichten gevangen zat was het voor de ervaren Duitser niet zo moeilijk om de bommenwerper te benaderen en neer te schieten. Het was zijn 38^ste  overwinning.

                 

Wilhelm Beier wordt geboren op 18 november 1918 in Homberg, Duitsland. Na zijn opleiding tot piloot werd hij in de herfst van 1940 aangesteld bij de 3./ NJG 2 (derde staffel van het tweede Nacht Jagd Geschwarder). Met deze eenheid deed hij heel ervaring op in het jachtvliegen en werd een pionier in het aanvallen van de vijand in de nacht op Engels grondgebied. Zijn eerste nachtelijke overwinning behaalde hij op 16/17 december 1940. Op 10 oktober 1941 werd hij gedecoreerd met het Ridderkruis, Wilhelm Beier had toen al 14 overwinningen behaald. Begin 1942 werd hij overgeplaatst naar de 3./ NJG 1. In de nacht van 7 september 1942 bereikte hij door in één nacht 3 Engelse bommenwerpers neer te schieten zijn 29^ste overwinning. Het zijn maar weinige jachtvliegers gelukt om zoveel vliegtuigen in ‘’en nacht neer te halen maar het kon nog beter dacht Wilhelm. In de nacht van 15 op 16 oktober van 1942 vloog Wilhelm samen met IV./ NJG 1. Hij kreeg het voor elkaar om maar liefst vier bommenwerpers neer te schieten tijdens zijn vlucht, wat zijn aantal overwinningen op 36 liet uitkomen.

Nadat Wilhelm Beier de Halifax van Limbricht had neergeschoten werd hij aangesteld als vlieginstructeur in het Oosten. Na 250 gevechtsmissie te hebben gevlogen en 38 overwinningen stierf piloot Wilhelm Beier op natuurlijke wijze op 63 jarige leeftijd op 12 juli 1977 in Moers, Duitsland.

Crashplaats in Limbricht:

Zoals in zoveel onderzoeken is de precieze crashsite globaal omschreven en kom je in de documenten zaken tegen als “neergestort in Limbricht nabij Sittard” etc. Vaak is het dan zoeken naar de bekende speld in de hooiberg. Na grondig onderzoek bleek de bommenwerper net buiten het dorp in een fruitweide en een stuk veld neergestort te zijn. Het waren percelen gelegen aan de Trichterweg/ Provincialeweg. In de jaren na de oorlog is in Limbricht flink bijgebouwd en was het de vraag of we iets van de crash site konden achterhalen. In het onderzoek ben ik op zoek gegaan naar de perceel eigenaar van het perceel gelegen aan de Trichterweg waar gewassen verbouwd worden. Frans Wagemans uit Einighausen is de eigenaar en hem ben ik dan ook veel dank verschuldigd. Frans is rond 1975 begonnen met het bewerken van dit perceel met tussenpozen van een andere eigenaar Dhr. Thissen uit Sittard. Het veld is nooit onderzocht en er is nooit gezocht naar restanten van een bommenwerper, voor zover hij weet. Vroeger had Frans een fruitweide gelegen aan de andere kant van de Trichterweg. Dit perceel heeft hij eind jaren 80 verkocht aan een bouwbedrijf (Stienstra) die op dat perceel woningen ging realiseren. Op dit perceel is tijdens de bouwwerkzaamheden dan ook resten van de Halifax bommenwerper aangetroffen. Het is dan eind 1989.

 

Na de Tweede Wereldoorlog:

Nadat de Tweede Wereldoorlog ten einde was gekomen begon de grote zoektocht naar de vermiste bemanningsleden die tot op dat moment nog niet gevonden waren. Een onderzoek officier van de Royal Air Force Missing Research and Enquiry Service werd aangesteld om onderzoek naar de twee vermiste bemanningsleden in Limbricht te doen. Originele Duitse documenten, graf rapportages en ooggetuigen verklaringen werden benut voor het vaststellen van de crash site, de oorzaak van dit verlies en het lot van de bemanning. Alles werd opgenomen in een MRES rapport.

Als onderdeel van dit onderzoek werden alle destijds gevonden overblijfselen van bemanningsleden opnieuw opgegraven om te kijken of ze nog nader geïdentificeerd konden worden.

Roy Wood, die in de Halifax aanwezig was geweest verklaarde aan de onderzoeker, dat de piloot nog leefde toen hij met zijn parachute uit het vliegtuig sprong. Hij verteld dat piloot Peter Johnson moeite had om de Halifax stabiel te houden. Toen Roy Wood uit het vliegtuig sprong was de Flight Engineer Fredrick Jarvis ook nog in het toestel aanwezig. De bemanning is op ongeveer 1800 meter hoogte uit het vliegtuig gesprongen. Toen Roy Wood met zijn parachute naar beneden afdwaalde zag hij de Halifax neerstortten op de grond. Nadat de navigator Reginald Houston het vliegtuig had verlaten leek de Halifax niet meer in controle te zijn. Het vliegtuig zou op de grond ontploft zijn.

Volgens de Duitse rapporten was er alleen het lichaam van Peter Johnston gevonden (geïdentificeerd) maar niet alle lichaamsdelen konden formeel geïdentificeerd worden. Ze zijn als zodanig begraven in Venlo en na de oorlog opnieuw begraven op het Jonkerbos War Cemetery in een graf met de tekst “Unknown Airmen”.

In het Limburgs Dagblad van 28-06-1946 verscheen een oproep tot de inwoners van Limburg of men inlichtingen wist over de neergestorte bommenwerper in Limbricht en haar bemanningsleden.

 

Grondonderzoek door de jaren heen:

De Halifax bommenwerper is met een behoorlijke snelheid neergestort en gezien het gewicht van een Halifax, die meer dan 15.000 kilo bedraagt, is het niet verwonderlijk dat er links en recht en over een verspreidt gebied brokstukken terecht gekomen kunnen zijn.

Tijdens mijn onderzoek verneem ik dat er in de jaren 50 al eens resten geborgen zijn van de Halifax en dat er verwoed gezocht is naar vermiste bemanningsleden maar dat er destijds niets van de bemanningsleden is teruggevonden.

In begin 1989 zoekt David Johnston contact op met Venlonaar Jan in ’t Zand. Jan staat in de regio bekend als onderzoeker naar vermiste bemanningsleden van neergestorte vliegtuigen en David vraagt aan hem hulp om de laatste rustplaat te kunnen vinden van zijn omgekomen broer Peter Johnston die piloot was van een Halifax bommenwerper die op de terugweg van Wuppertal  bij Limbricht neerstortte.  Jan in ’t Zand zoekt vervolgend contact met de gemeente Sittard en dat zet een en ander in werking . In Limbricht hebben ze rond 2/3 November 1989 samen met medewerkers van de gemeente Sittard de gevonden resten van de Halifax bommenwerper uitgegraven.

De restanten zijn toen overgedragen aan de Koninklijke Luchtmacht en zij hebben tevens de omgeving onderzocht op de aanwezigheid van explosieven. In de krant hebben destijds meerdere berichten gestaan.

 

In het krantenartikel stonden echter een paar onwaarheden. In het artikel spreekt men van een Amerikaanse Halifax bommenwerper wat een Engelse bommenwerper moet zijn, men spreekt dat het toestel neergeschoten is door Duitse afweergeschut maar dat was niet de reden, de bommenwerper is door een Duits nachtjager uit de lucht geschoten. Veder spreekt men dat zes van zeven Britse bemanningsleden zich per parachute in veiligheid hebben gebracht en dat de piloot zijn landingspoging met de dood heeft moeten bekopen. In werkelijkheid waren acht bemanningsleden aan boord waarvan 2 Canadezen, 1 Australiër en 5 Britten. De piloot en de Flight Engineer kwamen hierbij om het leven.

In de krant werden verschillende artikelen geplaatst. Door verslaggever Rob Peters

Limbricht/Sittard- een speciaal team van de Koninklijke Luchtmacht is gisteren begonnen met het blootleggen van de resten van een Brits Halifax verkenningsvliegtuig, dat in de nacht van 29 op30 mei 1943 brandend tussen Limbricht en Sittard is neergestort. Voornaamste doel van de actie is vast te stellen of de stoffelijke overschotten van de inzittenden Peter Johnston en een zekere Jarvis nog aanwezig zijn. De Halifax, die op weg was naar Wuppertal, weer neergeschoten door en Duitse nachtjager van de vliegbasis Gilze-Rijen. De speuractie in Limbricht kwam op gang dank zij de bemoeienissen van Venlonaar J. In ’t Zand die al tientallen jaren in de weer is om vermiste militairen te lokaliseren.  Hij is onlangs door een broer van de vermiste Peter Johnston uit het Engelse Dorchester gevraagd navorsingen te doen naar de laatste rustplaats van zijn broer. In ’t Zandt benaderde de Luchtmacht die vervolgens de gemeente Sittard inschakelde. Ambtenaar N. Lichteveld van de gemeente Sittard putte een aantal belangrijke stukken uit de archieven van de voormalige gemeente Limbricht en ook werd contact gelegd met Limbrichtenaar L. Cremers uit de Beekstraat, wiens ouderlijk huis op enkele tientallen meter afstand lag van de onheilsplek. Cremers kon gisterenmiddag de onderzoekers de exacte plaats aanwijzen waar het Britse vliegtuig begraven moest liggen, namelijk op enkele tientallen meters van de weg Limbricht-Born. “Ik was een jaar of 10 en herinner me die verschrikkelijke nacht nog erg goed. Na een kort luchtalarm kwam het brandende toestel over en stortte neer. Van het voorval werd door de Duitse bezetter geen melding naar de burgerij  gemaakt, maar omdat ik hier woonde heb ik de plek nooit vergeten”, zegt Cremers. Volgens officiële bronnen zaten er in het verkenningsvliegtuig zeven of acht bemanningsleden. Twee gewonden kwamen terecht in het ziekenhuis en de Duitse Sicherheitspolizei nam er zeker 3 gevangen die per parachute een veilig heenkomen zochten. Eén landde bij de Annhoeve, een op de Geulweg en een in Sanderbout. Twee man werden als vermist opgegeven, maar mogelijk dat een van hen de onbekende soldaat is die in het Jonkerbos begraven werd op 30-05-1943. Lichteveld die namens de gemeente Sittard ook al eerder onderzoeken naar aanwezigheid van oorlogsoverblijfselen begeleidde, zei gisteren: ”Pas in oktober werden wij betrokken bij de zaak en dank zij de stukken uit het archief van Limbricht kwam er snel een goed beeld, maar het kan best zijn, dat er nog mensen zijn die meer weten. Gistermiddag werd al de motor van de Halifax en heel veel resten van de romp en de vleugels veiliggesteld. Het graafwerk gaat de komende dagen verder in de hoop de stoffelijke resten van de Britse militairen te vinden. “Nabestaanden vinder eerst dan rust wanneer men weet waar een familielid is begraven of omgekomen. Met mij  vrouw zoeken wij al tientallen jaren naar dit soort antwoorden…”aldus In ’t Zand. De zoekactie komt overigens op tijd want in dit gebied tussen Sittard en Limbricht wordt momenteel door Stienstra een aantal landhuizen gebouwd. Bij de werkzaamheden gisteren werden graafmachines van de firma Bosman ingezet.

                    

Een dag later verscheen er onderstaand bericht in de krant.

Limbricht – Tijdens de graafwerkzaamheden in Limbricht zijn gisteren menselijke resten gevonden die vermoedelijk afkomstig zijn van inzittenden van het Britse verkenningstoestel Halifax dat in 1943 werd neergeschoten (zie LD van gisteren). In het laboratorium moet het antwoord worden gegeven op de vraag of de botresten afkomstig zijn van de vermiste Peter Johnston of van een Duitse overloper die eveneens in het toestel zat dat op weg naar Wuppertal. Het verhaal van aanwezigheid van een Duitse spion dat gisteren weer opdook, deed al tijdens de bezettingsjaren de ronde maar is nooit bevestigd. De theorie bestaat dat de stoffelijke resten van de Duitser door de Sicherheitspolizei in 1943 in beslag zijn genomen, via Venlo naar Nijmegen gestuurd en vervolgens bijgezet op de begraafplaats Jonkerbos aldaar. N. Lichteveld van de gemeente Sittard en een woordvoerder van de Luchtmacht zeiden gisteren dat de kans dat er in Limbricht nog veel menselijke resten worden gevonden klein is omdat het toestel geheel is uitgebrand :”Bij een hitte van 800 graden blijft er weinig over”, aldus de luchtmachtdeskundige. Overigens zal de broer van de Britse militair naar Limbricht komen om de plaats te bezoeken waar vermoedelijk Peter omkwam. Het onderzoek in Limbricht zal zeer waarschijnlijk niet worden voortgezet omdat behalve wat munitie en resten weinig meer te vinden zal zijn. In de jaren 50 is trouwens, zo weten omwonende, al verwoed gezocht naar overblijfselen. Gemeente ambtenaar Lichteveld hoopt dat Limbrichtenaren die bruikbare informatie hebben zich zullen melden “om het verhaal te completeren”

Grondonderzoek 2020:                       

Nadat ik van Frans Wagemans toestemming had gekregen voor onderzoek op zijn perceel moest ik een aantal weken wachten totdat het veld geoogst was. In juli 2020 kon ik eindelijk beginnen met een eigen bodemonderzoek op het perceel van Frans Wagemans gelegen aan de Trichterweg. Ik begon met het onderzoeken van het veld waarvan het zomergerst net geoogst was. Diverse onderzoeken met metaaldetector en dieptezoeker heeft niet veel opgeleverd, maar heeft wel bewijsmateriaal van de Halifax bommenwerper naar boven kunnen halen. De gevonden stukjes aluminium zijn met een grote mate van zekerheid toe te weiden aan de Halifax. Er staan geen fabrieksstempels op maar gezien de klinknagel en het stukje aluminium met 4 voorgeboorde gaten van dezelfde diameter doet me dit erg denken aan vliegtuigfragmenten die ik tijdens andere vliegtuigcrash onderzoeken ben tegengekomen.    

Na een tip van Frans Wagemans heb ik het stukje groen tussen de Trichterweg en de huizen aan de Nelson Madelastraat onderzocht en op dat stuk trof ik 2 onderdelen van de Halifax bommenwerper aan. Het ging hierbij om een stukje aluminium dat voorzien was van een fabrieksstempel en een inscriptie van de getallen 57721 B11.  Alle onderdelen van een Halifax bommenwerper werden voorzien van fabriekstempels en inscripties en die begonnen met de getallen 57. De letter B in deze inscriptie betekend dat het stukje aluminium afkomstig is van een vliegtuigvleugel.

Om meer te weten te komen over dit onderdeel heb ik hulp gevraagd via de facebookpagina Handley Page Halifax. Karl Kjarsgaard uit Canada van de Halifax 57 Rescue gaf hierop zijn reactie: “ Bas, this is what I found on my Halifax database and master parts number list, Halifax part “57 721 B11”is part of the INTERMEDIATE Wing( B means wing- it is a 3 meter section of wing between the outer and inner engines) The part at the factory is called “Intermediate wing – center nose tank cover: , there are 3 gas tanks in the wing. This must be from the area around the center-middle gas tank, see image.”

 

Een ander onderdeel dat ik bij het bodemonderzoek aantrof was een filter van een brandstofpomp die bij de Halifax onder de vleugel bij een brandstoftank zit.

 

Daarnaast ook een kogelhuls van een .303 patroon. Die afkomstig is van een van de boordwapens. De inscriptie onder de huls is CP 1942. Dit betekend dat deze huls gemaakt is in 1942 in de fabriek Crompton Parkinson Company Ltd. in Engeland. Voor de rest kwam ik veel niet te definiëren stukjes metaal tegen.

             

Bezoek familie Peter Johnston aan Limbricht

In het Limburg dagblad van 1989 verschijnt een artikel:

Limbricht – Ooggetuige was hij niet, die nacht van zaterdag 29 op zondag 30 mei 1943 waarin het Britse Halifax verkenningsvliegtuig met vermoedelijk 8 of 9 inzittenden in Limbricht-Zuid neerstortte. Maar Limbrichternaar Sjra Vleeshouwers beschikt wél over “stil” bewijsmateriaal: een handvol Engelse muntstukken, die hij een of twee dagen na de ramp bij het wrak heeft gevonden. Als de dag van gisteren weet Vleeshouwers, 54 is hij inmiddels en woont aan de Burgermeester Van Boxtelstraat, zich het drama te herinneren. “Acht jaar was ik toen. Net als mijn klasgenootjes deed ik uitgerend die zondagochtend mijn eerste heilige communie. Maar feest of niet, samen ben ik met mijn vader uiteraard gaan kijken hoe de Duitsers bezig waren het wrak uit te graven. De dagen erna ben ik opnieuw naar de plek des onheils gelopen. Van alles en nog wat lag er in het rond. Ook nogal wat Engelse munten, waaronder deze penny uit 1936. Waar de rest is gebleven? Je weet hoe dat gaat, in de loop der jaren geef je al dat soort dingen aan vrienden en bekenden. Deze penny is de enige die we in een kast op zolder bewaard hebben, verteld Sjra. Terwijl vrouwlief en zoon Marcel de opschriften van de munt trachten te “ontcijferen”. De Limbrichtenaar wil het oude muntstuk graag afstaan aan de nabestaanden van het toestel verongelukte (en als vermist opgegeven) Peter Johnston. Ik heb gehoord dat zijn broer naar Limbricht wilt komen om de onheilsplek met eigen ogen te komen aanschouwen. Ik hoop hem bij die gelegenheid te ontmoeten om hem de munt te overhandigen.

In de eerste week van december 1989, enkele dagen na de opgraving van de Halifax bommenweroer resten komt David Jonston op bezoek in Lmibricht. In het Limburgs Dagblad van 5 december verschijnt onderstand artikel:

Limbricht – De broer van de Britse omgekomen oorlogsvlieger Peter Johnston – een van de zeven bemanningsleden van het Halifax toestel dat op 30 mei 1943 door de Duitsers boven Limbricht werd neergehaald – heeft afgelopen weekeinde een bezoek gebracht aan de plek waar het vliegtuig in Limbricht brandend is neergestort. David Johston was vrijdag en zaterdag samen met zijn zwager en neef vanuit hun woonplaats Dorches aan de Thames nabij London naar Limbricht afgereisd. In aanwezigheid van onder meer de terzake betrokken gemeente ambtenaar N. Lichteveld legde de naabestaande ook een huisbezoek af bij Limbrichtenaar Sjra Vleeshouwers en zijn gezin. Deze overhandigde David Johnston een penny, die hij zelf enkele dagen na de ramp bij het vliegtuigwrak had gevonden en aan een van de bemanningsleden toebehoorde. In huize Vleeshouwers was tevens Sittardenaar Eduard Roeters aanwezig, die David de pilotenpet ter beschikking stelde die ook hij destijds op de plek des onheils had aangetroffen. Overigens werden alle plechtigheden evenals het bezoek aan de plaats waar verleden maand het wrak is opgegraven door Johnson’s zwager op video vastgelegd. Lichteveld bevestigde gisteren dat Peter’s broer de genummerde vliegenierspet zaterdag niet direct mee naar huis mocht nemen. Een van de redenen daarvoor is dat nooit is komen vast te staan dat Johnston bij de vliegramp in Limbricht daadwerkelijk is verongelukt. “de toen 26 jarige squadron leider die de Halifax die bewuste nacht heeft bestuurd staat immers nog altijd officieël als vermist opgegeven”. De pet wordt momenteel onderzocht door de Gravendienst van de Koninklijke Luchtmacht in Bussum. Mogelijk dat men daar de identiteit van de drager kan achterhalen. Uiteraard krijgt de familie het hoofddeksel onmiddellijk toegestuurd zodra het onderzoek is afgerond. Daarnaast bestaat de kans dat de nabestaande van de verongelukte piloot binnekort ook anderzinds uitsluitsel krijgt over diens lot. De (mihuscule) stoffelijke resten die vorige maand tijdens de opgraving van het wrak werden gevonden, zijn mogelijk afkomstig van de “onbekende” soldaat die in 1943 in Nijmegen werd begraven. Vergelijkend onderzoek van de botresten kan uitwijzen dat de onbekende soldaat inderdaad Peter Johnston is. Lichteveld,”Als gemeente hebben wij in elke geval bij de Gravendienst daarop aangedrongen. Meer kunnen we helaas niet doen”. De Sittardse ambtenaar bevestigde voorts dat hij onderzoek naar lotgevallen van de overige bemanningsleden van de Halifax – onder meer door getuigen verklaringen- volgende maand voortzet en vervolgens in kaart zal brengen ten behoeven van het gemeente archief.

 

Tijdens mijn onderzoek in 2020 heb ik hierover geen aanvullende informatie kunnen vinden. Hij staat nog steeds niet vermeld als “bekend”.

 

Wat staat er over dit gebeuren beschreven:

Duel in de wolken, auteur Ron Pütz (blz. 142): “Op zes en zeven november 1989 werden door de Bergingsdienst van de Koninklijke Luchtmacht te Limbricht de stoffelijke resten van slachtoffers geborgen. De resten werden gevonden te midden van de wrakstukken van de Halifax HR-793 van het No. 35 Squadron dien in de nacht van 20 op 30 mei 1943 om 00:26 uur door Leutnant Wilhelm Beier afgeschoten werd. De burgermeester van Limbricht had zich in bewuste nacht , bijgestaan door de postcommandant der marechaussee, persoonlijk op de hoogte gesteld van de crash.  Volgens deze ambtsdrager deden zich geen persoonlijke ongelukken voor en bleef de schade beperkt tot tweehonderd gulden aan vernielde bietenoogst, rogge en fruitbomen. De in november 1989 geborgen stoffelijke resten behoorde wellicht toe aan Sergeant Frederick Jarvis en Squadron Leader Peter Johnston DFC. De herinnering aan beide vliegeniers zonder graf wordt hoog gehouden op de muren van het Runneymede Memorial; zij blijven tot de dag van vandaag vermis. De overige bemanningsleden werden allen door de bezetter gevangen genomen.”

Historisch jaarboek voor het land van Zwentibold, 1990 (Blz. 169): “6 november. Bij Limbricht wordt het wrak van een tijdens de laatste wereldoorlog neergestorte Britse bommenwerper opgegraven en onderzocht op menselijke resten. Men treft slechts enkele botfragmenten aan.